«دادور» و «یاور» عنوان سامانه‌هایی است که در هفته گذشته با هدف حمایت از بخش تولید و کسب‌وکار راه‌اندازی شد. این سامانه‌ها پس از راه‌اندازی با موج جدی انتقاد همراه شد.
بسیاری از تولیدکنندگان معتقدند سازمان و نهادهای مرتبط با بخش تولید و کسب‌وکار مشکلات اصلی را فراموش کرده و به رفع مشکلات رده دوم و سوم می‌پردازند. برخی از کارشناسان نیز در این زمینه معتقدند هر کدام از سازمان‌ها و نهادها باید به تناسب توان و وظایف سازمانی خود مشکلات موجود را برطرف کنند.
«گسترش صنعت» در این گزارش به بررسی کارکرد این دو سامانه پرداخته و نظر کارشناسان و فعالان بخش صنعت را درباره کارکرد این سامانه‌ها جویا شده است.
«دادور» و «یاور» راه‌اندازی شدند
معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایی از طراحی پنجره واحد صدور مجوزهای کشور خبر داد و گفت: این سامانه با هدف حذف مجوزهای غیرضروری و الکترونیکی شدن امور راه‌اندازی می‌شود. سیدحسین میرشجاعیان با بیان اینکه پنجره واحد مجوزهای کشور ۳ زیرسامانه دارد که اکنون تکمیل شده است، به ایرنا گفت: همچنین سامانه‌های «دادور» و «یاور» هفته گذشته به بهره‌برداری رسیدند. سامانه دادور امکان دریافت، انعکاس، پیگیری و رسیدگی به شکایت‌های متقاضیان مجوزهای کسب‌وکار در کشور را فراهم می‌سازد. به این ترتیب، این متقاضیان در صورت رویارویی با مشکل در فرآیند صدور مجوز، می‌توانند از این طریق شکایت خود را مطرح کنند. به گفته وی، سامانه دادور در همه استان‌های کشور اجرا شده است و اکنون مردم می‌توانند شکایت‌های خود را در زمینه تعلل در صدور مجوزهای کسب‌وکار در آن ثبت و پیگیری کنند. وی درباره سامانه یاور نیز اظهارکرد: این سامانه «میز خدمت مشاوره کسب‌وکار» به شمار می‌رود و می‌تواند متقاضیان ایجاد مشاغل جدید را راهنمایی کند. میرشجاعیان که مسئولیت مرکز پایش کسب‌وکار را نیز برعهده دارد، تاکید کرد: هدف اصلی ما الکترونیکی شدن صدور مجوزهاست تا متقاضیان بدانند اگر مجوزی صادر نشده، به دلیل موافقت نکردن کدام نهاد بوده است. معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی یادآور شد: بر اساس بررسی‌های انجام‌شده، ۴۶ نهاد در صدور مجوزهای کسب‌وکار در کشور مسئول هستند که متاسفانه با هم در تعامل دوبه‌دو قرار داشته و امور آنها غیرالکترونیکی، دستی و کاغذی انجام می‌شود. نتیجه این شیوه آن است که امور صدور مجوز زمان‌بر شده و مردم بین نهادها پاسکاری می‌شوند.
افت رتبه کسب‌وکار ایران
به گزارش «گسترش صنعت» پروژه استقرار و توسعه مرکز ملی پیشخوان و پایش محیط کسب‌وکار از طرح‌های اولویت‌دار وزارت امور اقتصادی و دارایی برای استقرار دولت الکترونیک است. بهبود فضای کسب‌وکار از اهداف دولت تدبیر و امید بوده و سیاست دولت یازدهم در حمایت از بخش خصوصی در مقابله با انحصار سبب شده رتبه ایران در شاخص سهولت کسب‌وکار در ایران از ۱۵۲ در سال ۹۲-۹۱(۲۰۱۳ میلادی) به ۱۲۰ در پایان دولت یازدهم بهبود یابد.
با این حال، بر اساس جدیدترین گزارش بانک جهانی از فضای کسب‌وکار ایران، این رتبه به ۱۲۴ افت کرده که دلیل آن تلاش بیشتر سایر کشورها در این زمینه و سرعت مناسب‌تر آنها برای تغییر ساختارها و روندها بوده است.
مشکلات واقعی را حل کنیم
محمود نجفی‌سهی، عضو کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی تهران درباره تاثیر این سامانه بر رشد تولید کشور به «گسترش صنعت» گفت: نرم‌افزارهایی که برای این سامانه‌ها نوشته می‌شود باید از طرف کارشناسان تایید شود. برخی از این نرم‌افزارها بخش تولید را ازگذار سنت به مدرنیته پشیمان می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه باید در نظر داشت که راه‌اندازی این سامانه‌ها اولویت کنونی بخش صنعت و تولید نیست، توضیح داد: این موضوع می‌تواند تاثیر داشته باشد اما در رده‌هایی پایین تاثیر دارد. کسی که می‌خواهد کارخانه‌ای راه‌اندازی کند امید دارد و می‌تواند این بروکراسی‌ها را به هر حال تحمل کند. با این حال، مشکل امروز نبود امید در بخش تولید است.
نجفی‌سهی با اشاره به اینکه بخش تولید بسیار آسیب‌پذیر شده است، گفت: اگر به مشکلات واقعی بخش تولید رسیدگی شده بود، امروز خروج امریکا از برجام کشور را دچار هیچ خطر یا تهدیدی نمی‌کرد. با این حال، در سال‌های گذشته واردات را تسهیل کرده و با قاچاق نیز به طور واقعی مبارزه نکردیم. این کارشناس صنعت با انتقاد از همکاری ایران و ترکیه افزود: زمینه‌سازی‌هایی برای همکاری با ترکیه شد اما این زمینه‌سازی‌ها بخش صنعت و تولید را فلج می‌کند. واردات ما از ترکیه با صادرات ما به ترکیه به هیچ وجه قابل مقایسه نیست. امروز طرف ترک مصالح ساختمانی، خودرو، پوشاک و بسیاری از محصولات دیگر را با تعرفه ترجیحی وارد ایران می‌کند. این در حالی است که مسیر تولیدکننده برای صادرات به ترکیه بسیار سخت است و ترکیه حاضر به پذیرش محصولات ایرانی نمی‌شود. سال گذشته ۲ میلیارد دلار واردات از ترکیه داشتیم. این در حالی بود که تولیدکنندگان ما فقط ۳۰ میلیون دلار صادرات به این کشور داشتند. علاوه‌بر این، بخش عمده‌ای از صادرات هم خام‌فروشی بود. وی افزود: مشکلاتی که امروز بخش تولید با آن درگیر است به سادگی برطرف نمی‌شود و بهتر است تمرکز اصلی بر مشکلات واقعی در بخش تولید باشد.
تمرکز بر مشکلات سازمانی
آرمان خالقی، عضو هیات‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران درباره سامانه‌های دادور و یاور به «گسترش صنعت» گفت: حمایت‌های دولت از بخش تولید و صنعت را نباید به طور سیاه و سفید دید. هر چند انتقادهایی به عملکرد این سامانه‌ها و لزوم راه‌اندازی آنها وارد است اما باید به حوزه اختیار و وظایف سازمان‌ها و نهادها هم توجه کرد. وی افزود: این سامانه‌ها در حالی راه‌اندازی شدند که بخش‌های تولید و صنعت با مشکلات بسیار جدی روبه‌رو هستند اما توان سازمانی که این سامانه‌ها را راه‌اندازی کرده در حد همین سامانه‌ها است. امروز در کشور مشکل بهره‌وری داریم. آیا می‌توان از بانک مرکزی توقع داشت مشکل بهره‌وری را برطرف کند؟ به هیچ وجه این‌طور نیست. اگر هر سازمان و نهادی به حل مشکلات حوزه خود بپردازد به یقین شاهد رشد کشور در عرصه صنعت و اقتصاد خواهیم بود. این کارشناس صنعت با بیان اینکه کشور به طور جدی در حوزه صدور مجوزها با مشکل و بروکراسی روبه‌رو است، گفت: ما در صدور مجوزها مشکلات جدی داریم و باید این مشکلات در کنار یکدیگر برطرف شوند. علاوه‌بر این، برخی از مشکلات مخل و مزاحم تولید هستند که آنها هم باید برطرف شوند. طبیعی است که برخی از این مشکلات درصد بیشتری را به خود اختصاص می‌دهند و برخی درصد کمتری را، اما در هر حالت هر کس باید در حوزه کاری خود مشکلات را برطرف کند. وی افزود: این سامانه شاید مشکلات رده دوم و سوم را برطرف کند اما در حوزه مشخص خودش مشکلاتی را برطرف می‌کند که باید رفع شوند.