به گزارش روابط عمومی خانه صنعت، معدن و تجارت ایران و به نقل از «جهان‌صنعت»- همان‌طور که قائممقام خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفت‌وگوی فروردین‌ماه خود با «جهان صنعت» پیش‌بینی کرده بود، قدرت رقابت کالاهای ایرانی از جمله ماکارونی در بازار جهانی کاهش پیدا کرد و فروش کالا به بازارهای جهانی سخت‌تر و یا حتی شاید غیرممکن شد. این در حالی است که اگر همچنان دولت نسبت به هشدارها و توصیه‌های کارشناسان بی‌توجهی نشان دهد، دیگر پیش‌بینی‌های کارشناسان در مورد تعطیلی و ورشکستگی کارخانه‌ها نیز عملی خواهد شد.
در واقع بعد از اعمال سیاست‌های اقتصادی اخیر از سوی دولت، با افت قابل توجه فروش و صادرات برخی کارخانه‌های تولید ماکارونی در کشور روبه‌رو هستیم. شواهد حاکی از آن است که بعد از افزایش چندین برابری قیمت آرد صنعتی که به یک باره از سوی دولت اعمال شد و همچنین افزایش هزینه‌های جانبی تولید، قیمت تمام‌شده تولیدات ماکارونی که حتی راه خود را به بازارهای آفریقا نیز باز کرده بودند، به شدت افزایش پیدا کرد؛ افزایشی که حتی باعث شد ایران مزیت رقابتی خود در مقابل کشوری همچون ترکیه را نیز از دست بدهد.
در این خصوص شنیده‌ها حاکی از آن است که یک کارخانه تولید ماکارونی که پیش از این روزانه ۳۰ کانتینر محصولات خود را به بازارهای داخلی و یا صادراتی ارسال می‌کرد، حالا میزان فروش روزانه‌اش به ۳ کانتینر رسیده که نشان‌دهنده کاهش ۱۰ برابری فروش و یا صادرات ماکارونی است. بررسی‌ها حاکی از این است که قیمت ماکارونی ۵۰۰ گرمی در ایران ۱۷ هزار تومان است اما قیمت همین ماکارونی با این وزن در کشور ترکیه کمتر از ۱۰ هزار تومان است، به طوری که می‌توان گفت ماکارونی ۵۰۰ گرمی در ایران ۷ هزار تومان گران‌تر از ترکیه است. به طور کلی نیز بررسی‌های قیمتی نشان می‌دهد در حال حاضر قیمت ماکارونی‌های تولیدی کشور ترکیه در مقایسه با قیمت ماکارونی‌های تولید ایران بسیار پایین‌تر است تا جایی که حتی این موضوع مطرح می‌شود که اگر از ترکیه ماکارونی وارد کنیم، به‌صرفه‌تر است. در این خصوص حتی گفته می‌شود که بعید نیست از این پس ماکارونی نیز به لیست خرید کالاهایی همچون پوشاک و کفش و… از ترکیه اضافه شود. این در حالی است که نگاهی به قیمت ماکارونی در کانال‌های غیررسمی فروش کالا از ترکیه نشان می‌دهد قیمت ماکارونی تولیدی ترکیه از تهران ارزان‌تر است.
در همین خصوص قائممقام خانه صنعت، معدن و تجارت ایران به «جهان‌صنعت» گفت: در حال حاضر قیمت ماکارونی تولید ایران بالاتر از ماکارونی تولید ترکیه تمام می‌شود در حالی که پیش از این شرایط برعکس بود و صادرات ماکارونی ایران به بازارهای دیگر با صرفه بود.
آرمان خالقی با بیان اینکه کارخانه‌ها هنوز نتوانسته‌اند خودشان را با شرایط جدید و افزایش قیمت‌های قابل‌توجهی که ایجاد شده است وفق دهند، افزود: از این رو قیمت محصولات تولیدی که با آرد سر و کار دارد از جمله ماکارونی، بالا رفته و قدرت رقابت و مزیت تولیدی که در گذشته وجود داشت در این حوزه از بین رفته است.
مزیت رقابتی در بازارهای ثالث از دست رفت
وی با بیان اینکه مقایسه ماکارونی تولیدی ایران و ترکیه نشان می‌دهد که قیمت ماکارونی ۷۰۰ گرمی در ایران ۲۴ هزار تومان است اما همین ماکارونی در ترکیه در محدوده قیمت ۱۴ تا ۱۵ هزار تومان است، گفت: بنابراین تولیدکننده‌های ماکارونی نه تنها در بازارهای ثالث مزیت رقابتی خود را از دست دادند بلکه در بازار داخلی نیز شرایط خوبی ندارند، به طوری که حتی گفته می‌شود اگر همین حالا ماکارونی از ترکیه وارد کنیم، به‌صرفه‌تر است.
قائممقام خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با بیان اینکه زمان لازم است تا کارخانه‌ها خودشان را با شرایط جدید وفق دهند، افزود: به لحاظ تجهیزات و ماشین‌آلات، کارخانه‌های تولید ماکارونی در ایران با کارخانجات ترکیه برابری می‌کنند و تیراژ و ظرفیت تولید بالایی هم دارند اما شرط دستیابی به مزیت رقابتی در این حوزه این است که گندم مناسب وارد کشور شود.
خالقی با تاکید بر اینکه دولت باید به کارخانه‌ها اجازه دهد تا نیاز خود را از بازارهای جهانی تامین کنند، اظهار کرد: این در حالی است که گندم تولیدی کشور با کیفیت و قیمتی که در حال حاضر در اختیار تولیدکننده قرار می‌گیرد، دیگر به صرفه نیست.
شرط ادامه حیات کارخانه‌ها
خالقی در ادامه شرط حیات کارخانه‌های تولید مواد غذایی از جمله ماکارونی را اعلام کرد و گفت: اگر دولت بدون مداخله اجازه دهد که کارخانجات نیازهای گندم خود را به صورت ورود موقت و یا شیوه‌های دیگر وارد کنند و به همان میزان کار صادراتی خود را ادامه دهند، می‌توانند ادامه حیات دهند اما در صورتی که بازار برای واردات باز شود، کارخانجات ناچار به تعطیلی خواهند بود چرا که قدرت رقابتی آنها به شدت پایین آمده است.
وی ادامه داد: بنابراین برای اینکه صادرات ادامه پیدا کند، دولت باید با این واحدها همراهی کند تا ظرفیت صادراتی آنها از بین نرود و به طور کلی تعطیل نشود.
قائممقام خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با بیان اینکه مسوولان باید در این خصوص احساس نگرانی کنند، گفت: بنده نیز در این باره چندین بار هشدار داده‌‌ام که اگر کاری نکنیم که ظرفیت صادراتی تولیدکنندگان صادرات‌محور حفظ شود، این ظرفیت صادراتی به بازار داخل منتقل خواهد شد و ایجاد نابسامانی خواهد کرد. در واقع رقابت تولیدکننده ایرانی با تولیدکننده ایرانی در بازار داخل شکل خواهد گرفت.
تعطیلی و ورشکستگی شرکت‌های کوچک‌تر
وی افزود: در حال حاضر بازار در رکود است و شرایط سختی را سپری می‌کند. این در حالی است که اگر تولیدات صادراتی هم به بازار داخلی روانه شود، شرایط دشوارتر خواهد شد و رقابت خیلی سختی شکل خواهد گرفت، چرا که شرکت‌های صادرات‌محور اصولا کیفیت بالاتر و قیمت مناسب‌تری دارند و در صورت ورود محصولات آنها به بازار داخلی، رقابت برای شرکت‌های کوچک‌تر سخت‌تر می‌شود به طوری که بسیاری از آنها به سمت تعطیلی و ورشکستگی خواهند رفت.
قائممقام خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با بیان اینکه متاسفانه تاوان برخی تصمیمات را اقتصاد خرد و صنایع بخش خصوصی پس می‌دهد، اظهار کرد: وقتی چنین تصمیماتی اتخاذ می‌کنیم، باید تدابیر لازم برای جلوگیری از متضرر شدن صنایع و بخش خصوصی را نیز در نظر بگیریم. در واقع نمی‌توانیم بخش خصوصی را ناگهان با شرایط سخت مواجه کنیم و انتظار داشته باشیم که آسیبی هم نبینند.
خالقی همچنین اظهار کرد: دولت باید هرچه زودتر برای کمک به کارخانجات تولیدی و برگشت آنها به روال درست، تصمیم گیری کند. در این زمینه به نظر می رسد که باید تا فرصت وجود دارد و زمان خرید محصول گندم که کشت امسال است شروع نشده، امکان خرید گندم برای تسهیل تولید فراهم شود تا کارخانجان بتوانند برای تهیه نیاز خود به موقع وارد عمل شوند.
ناگفته نماند که برخی از کارشناسان، شرایط فعلی را ناپایدار می‌دانند و معتقدند در حال حاضر نمی‌توان تحلیل کارشناسی و دقیقی نسبت به شرایط ارائه داد چرا که بازار ایران دچار شوک شده و هنوز خود را با بازارهای بین‌المللی انطباق نداده است. در این میان فصل زراعی جدید و برداشت گندم در دنیا آغاز شده و همه اینها بازارهای جهانی گندم و امنیت غذایی را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.
بنابراین تا شرایط در ایران و در کشورهای دیگر دنیا تا حدی ثبات پیدا نکند، نمی‌توان خیلی دقیق اظهار نظر کرد. البته با وجود این حتی اکنون نیز برای هشدار به دولت دیر شده و در صورتی که در ارتباط با تامین گندم کارخانه‌ها بار دیگر شاهد مانع‌تراشی و اعمال دستور از سوی دولت باشیم، به طور حتم تبعات آن در شش ماهه اول سال در بازار و اقتصاد مشخص خواهد شد.