به گزارش روابط عمومی خانه صمت ایران و به نقل از خوزنا؛ حدود پنج سال قبل از انقلاب، اتحادیه پایاپای آسیا با هدف ایجاد تسهیلات بازرگانی میان تعدادی از کشورهای آسیا بدون استفاده از ارزهای کلیدی و کمیاب به ابتکار «اسکاپ» به‌وجود آمد. اعضای موسس این اتحادیه شامل بانک‌های مرکزی ایران سریلانکا، هندوستان، پاکستان، نپال و بنگلادش بودند. با آماده شدن آیین‌نامه اجرایی آن انجام معاملات در داخل مکانیسم اتحادیه از نوامبر سال۱۹۷۵ آغاز شد. در سال‌های۱۹۷۷ تا ۱۹۹۹ به ترتیب بانک‌های مرکزی میانمار (برمه سابق) و بوتان به عضویت اتحادیه درآمدند. بانک مرکزی مالدیو به‌عنوان نهمین عضو در سال۲۰۰۹ به اتحادیه پیوست.
در همین پیوند آرمان خالقی؛ عضو هیات مدیره خانه صمت ایران در خصوص تاثیر برگزاری اجلاس اتحادیه پایاپای آسیایی بر دلارزدایی و تقویت مراودات پولی و مالی کشورهای عضو و منطقه، اظهار داشت: با توجه به اینکه آمریکا در سال‌های گذشته از اتاق‌های معاملات پایاپای و سازوکار‌هایی مثل سوئیفت به عنوان ابزار سیاسی استفاده کرده تا کشورهای تحریمی مثل ایران و روسیه را تحت فشار قرار دهد، حال بسیاری از کشورها که خواهان همکاری با ایران هستند، به فکر راه چاره افتادند.
وی افزود: یکی از مهمترین مباحث در همکاری‌های مشترک و کاهش آسیب پذیری اقتصاد، اعتماد است که این موضوع به دلیل مسایل تحریمی بسیار تحت تاثیر قرار گرفته است. از اینرو برخی از کشورهای تحریمی (ازسوی آمریکا) و حتی برخی متحدان امریکا، به فکر خروج از انحصار و قطع وابستگی به یک کشور هستند، لذا ایجاد یک خط ارتباطی واحد را پیگیری می‌کنند.
عضو هیات مدیره خانه صمت ایران ادامه داد: برای انحصارشکنی امریکا بایستی سیاست‌های دلارزدایی را پیاده سازی کرد. بدین جهت ضرورت دارد، راه‌های جایگزین و قابل اعتماد را با کشورهای دوست و همراه تعریف کنیم. تحریم و رفتار امریکا با کشورها، درس عبرتی برای اقتصاد جهانی شد تا با توجه به این موضوع، سازوکار موازی و مطمئنی را بوجود آورند و حاکمیت مالی و ارزی آمریکا را تا حدی کاهش دهند.
وی گفت: سال‌ها قبل و بر خلاف امروز، بسیاری از کشورها به دنبال این بودند تا ارزهای مختلف را کنار بگذارند و به سمت یک ارز واحد بروند، اما با توجه به شرایط کنونی و رفتار آمریکا دوباره شاهد تصمیم کشورها و روی آوردن به ارزهای مختلف به جای دلار در مبادلات ارزی هستیم.
خالقی افزود: اکثر اقتصاد‌های جهان، مخاطرات حاکمیت انحصاری دلار را حس کردند و اینکه چطور امریکا با چاپ دلار حاکمیت خود را در جهان اعمال می‌کند. در صورتی که اقتصاد امریکا آن ظرفیت و پشتوانه کافی را ندارد، در نتیجه بسیاری از کشورها به فکر جایگزینی یک ارز دیگر هستند.
وی با اشاره به تاثیر برگزاری اجلاس اتحادیه پایاپای آسیایی در همکاری‌های مشترک، گفت: بی تردید موضوعی که رسیدن به این هدف را میسر می‌کند، پیمان‌های منطقه‌ای و دو جانبه است و اینکه واحد‌های پولی قدرتمند جایگزین دلار در معاملات و مبادلات شوند. این اجلاس حرکت رو به جلویی است به ویژه برای کشور ما و بسیاری از کشورها که تاکنون به دلارزدایی و ارز جایگزین با جدیت و اولویت توجه نکرده بودند. باید قبول کرد این موضوع برای ما اولویت بیشتری دارد، چون ما مشکلات جدی در نقل و انتقال پول داریم.
قائم مقام خانه صنعت و معدن با تاکید بر لزوم به کارگیری ظرفیت‌های این اتحادیه جهت تقویت مراودات پولی و مالی کشورهای عضو و دلارزدایی، خاطرنشان کرد: اهداف این اجلاس نه تنها مبادلات ارزی و مالی بین کشورهای هم پیمان را تسهیل می‌بخشد، بلکه همکاری و پشتوانه خوبی برای اتحادیه اورآسیا و اتحادیه آسیایی پاسفیک خواهد بود. به هر حال ما نیز باید مشکل جابجایی ارز و خرید کالا را حل کنیم تا تجارت و همکاری مشترک بر پایه تهاتر انجام نشود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اهمیت همگرایی اتحادیه پایاپای آسیایی، گفت: اگر کشورهای بیشتری این سازوکار را بپذیرند قاعدتا ریسک مبادلات نیز کاهش می‌یابد و هزینه‌ها هم پایین می‌آید.
خالقی در پایان به بحث رونمایی از شبکه پیام رسان بین بانکی به جای سوئیفت اشاره کرد و افزود: بخش قابل توجهی از مبادلاتی ارزی از طریق صرافی انجام می‌شود، این رویه ریسک و هزینه بالاتری نسبت به سیستم استاندارد بانکی دارد، اما وقتی شبکه‌ای بدین منظور راه اندازی شود، وابستگی ما به سوئیفت و مشکلات تحریمی تا حد زیادی حل می‌شود. ضمن اینکه وجود زیرساخت‌ها و شبکه‌های امن و سریع می‌تواند ریسک گشایش اعتبار و کنترل استاندارد‌های تحویل کالا را برای تجار و بازرگانان و فعالان اقتصادی کاهش دهد.