اگر واحد صنعتی در بخش‌های دیگری غیر از صنعت ورود کند، سود خوبی کسب می‌کند و تمایلش برای دریافت تسهیلات افزایش می‌یابد. باید آمار اعلام‌شده از سوی دولت براساس واقعیت باشد. تزریق پول به واحدهای کوچک و متوسط و حتی بزرگ، راهگشای فعالیت صنعتی کشور نیست و لازمه آن، ارتقای بهره‌وری با استفاده از فناوری و توان دانش‌بنیان‌ها است.صمت در این گزارش به نقش اکوسیستم دانش‌بنیان و شرکت‌های استارت‌آپی در حل چالش‌های صنایع کوچک پرداخته است.
دانش‌بنیان‌ها خالقان صنایع کوچک
آرمان خالقی، کارشناس مسائل اقتصادی و عضو هیات‌مدیره و قائم‌مقام خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفت‌وگو با صمت درباره نقش دانش‌بنیان‌ها در حل چالش‌های صنایع کوچک گفت: دانش‌بنیان شدن در ابتدای کار از حالت استارت‌آپی و یک ایده شروع می‌شود و این ایده بعدها تبدیل به یک الگو و روش می‌شود که پس از انجام کارهای تحقیق و توسعه به مرحله تجاری‌سازی می‌رسد. در این مرحله، سرمایه‌گذاری روی پروژه انجام می‌شود. در کل، این شرکت‌ها چندان بزرگ و عظیم نیستند و شرکت‌های بزرگ در راستای سرمایه‌گذاری روی تحقیق و توسعه خود می‌توانند از آنها استفاده کنند.
وی افزود: در گام‌های ابتدایی، به‌طوروسیع نمی‌توان از محصولات دانش‌بنیان بهره گرفت و شرکت‌های دانش‌بنیان باید با همکاری صنایع بزرگ رشد کنند. در واقع، خودشان به‌عنوان صنایع کوچک شناخته می‌شوند، چراکه هم محدودیت نیرو دارند و هم وسعت بالایی ندارند، بنابراین می‌توان بخش مهمی از صنایع کوچک را در قالب دانش‌بنیان‌ها تعریف کرد. دانش‌بنیان بیشتر در قالب یک شرکت کوچک و متوسط شکل می‌گیرد یا اینکه در بطن یک شرکت بزرگ فعالیت می‌کند.
خالقی گفت: بنابراین دانش‌بنیان‌ها زایشگر صنایع کوچک و شرکت‌های نوپا هستند و یکی از عوامل رشد صنایع کوچک، اکوسیستم استارت‌آپی و دانش‌بنیان است. به این دلیل که چابک هستند و سرعت عمل بیشتری دارند و به‌راحتی می‌توانند خود را با تغییرات وفق دهند.
دانش‌بنیان‌ها راهی برای رشد صنایع
وی افزود: از آنجایی که محصولات دانش‌بنیان در بازار با ریسک بالایی مواجهند، معمولا سرمایه‌گذاران تلاش میکنند گام‌های کوچکی را بردارند، به‌همین‌دلیل درصد شکست آنها هم کمتر می‌شود. بنابراین، دانش‌بنیان‌ها می‌توانند به‌عنوان یک محیط رشد برای صنعت در نظر گرفته شوند. دانش‌بنیان شدن صنایع کوچک کمک بزرگی به صنعت است و می‌تواند آن را در نقطه‌ای قرار دهد که صنایع بزرگ را با تحول نوآورانه همراه کند.
به‌گفته خالقی، قاعدتا شرکت‌های بزرگ برای اینکه ریسک شکست‌های خود را پایین بیاورند، از صنایع کوچک دانش‌بنیانی بهره می‌گیرند. بنابراین، اکوسیستم دانش‌بنیان و فعالیت آن در صنایع کوچک می‌تواند به‌عنوان یک پیش‌زمینه در توسعه دانش‌بنیان در نظر گرفته شود.
این کارشناس اقتصادی گفت: بنابراین می‌توان گفت شرکت‌های استارت‌آپی نقش جدی در حل چالش‌های صنایع کوچک دارند. آنها نقش جدی در تغییر تولید تغییر سبک و رواج فناوری در صنایع بزرگ را دارند و مانند یک قرص انرژی موجب تقویت سرعت در مقیاس وسیع کشور می‌شوند.
تاثیر منفی چالش تامین انرژی صنایع بر بهای تمام‌شده
وی بااشاره به چالش تامین انرژی صنایع نیز گفت: صنایع در تابستان با کمبود برق و در زمستان با کمبود گاز و حتی در برخی موارد کمبود برق مواجهند. این کمبود انرژی تاثیر منفی در تولید و بهای تمام‌شده محصولات دارد، به‌همین‌دلیل باید چاره‌اندیشی جدی در این‌باره انجام شود.
خالقی افزود: اگر قرار است واحدهای تولیدی برای تامین انرژی موردنیازشان اقدام به ساخت نیروگاه کنند، باید گاز به نرخ مناسب در اختیار آنها قرار داده شود. با این حال، ایجاد نیروگاه کوچک برای واحدهای صنعتی در شرایط فعلی دشوار است و نیاز به منابع بسیاری دارد.
چالش صنایع برای تولید انرژی پاک
عضو هیات‌مدیره و قائم‌مقام خانه صنعت، معدن و تجارت تصریح کرد: ورود صنایع به تولید انرژی خورشیدی باوجود اینکه باعث افزایش سهم تولید انرژی پاک می‌شود، به منابع مالی اولیه و زمین به اندازه کافی نیاز دارد. واحدهای صنعتی در شهرک‌های صنعتی با محدودیت فضا مواجهند و تنها می‌توانند از سقف‌های خود برای نصب پنل‌های خورشیدی استفاده کنند. این مهم نیز به طراحی خاص خود نیاز دارد و تنها بخشی از برق موردنیاز صنایع را تامین می‌کند، بنابراین نمی‌تواند منبع چندان مطمئنی برای تامین برق موردنیاز واحدهای صنعتی باشد. وی بااشاره به خرید تضمینی برق خورشیدی توسط دولت نیز گفت: دولت تاخیر بسیاری در پرداخت وجه حاصل از خرید تضمینی برق خورشیدی به مشترکان دارد، به‌طوری‌که گاه این تاخیر از یک سال فراتر می‌رود. وضعیت در خرید برق تولیدی نیروگاه‌های خصوصی نیز به‌همین‌شکل است. باید توجه داشت که دولت هزینه فروش انرژی برق به مشترکان را به‌صورت نقد دریافت می‌کند. بر همین اساس، واحدهای تولیدی انگیزه‌ای برای ورود به این حوزه ندارند.